Testament notarialny - co warto wiedzieć?

 

Opublikowano: 9 sierpnia, 2021

Pozostawienie po sobie ważnego testamentu może oznaczać spore ułatwienie dla spadkobierców, którzy nie będą musieli toczyć pomiędzy sobą sporów o to, które ze składników wchodzących w skład majątku zmarłego przypadną każdemu z nich. Testament może rozwiązać te problemy, a prawidłowe sformułowanie ostatniej woli pozwala mieć pewność, że majątek zostanie podzielony zgodnie z wolą testatora. Niestety, niekiedy spadkobiercy nie zgadzają się z treścią testamentu i próbują go podważyć. Często testamenty okazują się także napisane niezgodnie z prawem, a tym samym stają się nieważne. W takim razie, jak sporządzić testament, aby mieć pewność, że zostanie uznany? Otóż można udać się w tej sprawie do notariusza.

Dopuszczalne formy testamentu

Przepisy Kodeksu cywilnego dopuszczają kilka form testamentu, dzieląc je na zwykłe oraz szczególne. Do pierwszej grupy zaliczono testament notarialny; własnoręczny i allograficzny, a więc sporządzany wobec odpowiedniego urzędnika i w obecności dwóch świadków. Natomiast wśród testamentów szczególnych ustawodawca wyróżnił testament ustny, podróżny oraz wojskowy. Oczywiście każdy z nich rządzi się określonymi regułami, których zachowanie jest konieczne do ważności testamentu. Mówiąc inaczej, ich niezachowanie doprowadzi do tego, że na podstawie „testamentu” nie dojdzie do dziedziczenia.

Z tego punktu widzenia właściwie nie ma wątpliwości, że testament u notariusza jest najbezpieczniejszym rozwiązaniem. Wynika to z faktu, że przy jego sporządzaniu to notariusz zadba o to, aby dopełnić wszelkich formalności związanych ze składaniem oświadczenia woli przez spadkodawcę. Poza tym notariusz zajmie się przechowywaniem testamentu, co praktycznie wyklucza jego zaginięcie. Z tych względów testament u notariusza stanowi najlepsze zabezpieczenie realizacji woli spadkodawcy. Jak zatem prawidłowo sporządzić taki dokument?

Jak sporządzić testament u notariusza?

Należy przede wszystkim pamiętać, że testament notarialny przybiera formę aktu notarialnego. Z tego względu mają do niego zastosowanie zarówno regulacje Kodeksu cywilnego dotyczące testamentów, jak i Prawa o notariacie normującego kwestie związane ze sporządzaniem i przechowywaniem aktów notarialnych. Tak więc testament notarialny – obok treści ostatniej woli testatora – będzie zawierał wszystkie wymogi aktu notarialnego, tj. m.in. wskazanie daty i miejsca dokonania czynności, podpisy biorących w niej udział oraz notariusza. Natomiast przed złożeniem podpisów przez wszystkich obecnych konieczne jest odczytanie treści testamentu przez notariusza oraz upewnienie się przez niego, że spadkodawca zrozumiał treść dokonanej czynności.

Z praktycznego punktu widzenia warto podkreślić, że właściwie niemożliwe jest sporządzenie testamentu u notariusza „od ręki”. Stąd zawsze należy umówić się na dokonanie tej czynności. Przeważnie wystarcza kontakt telefoniczny z wybraną przez siebie kancelarią notarialną. Oczywiście przed pojawieniem się u notariusza w umówionym terminie należy przygotować wszystkie dokumenty potrzebne do sporządzenia testamentu. Co więc testator powinien zabrać ze sobą?

Co zabrać ze sobą do notariusza?

Podstawowym dokumentem z punktu widzenia przygotowywania jakiegokolwiek aktu notarialnego jest dokument tożsamość osób, które chcą złożyć swoje oświadczenia woli bądź dokonać innej czynności. W związku z tym przygotowując się do sporządzenia testamentu notarialnego koniecznie trzeba pamiętać o zabraniu ze sobą dowodu osobistego lub paszportu. Oczywiście każdy z tych dokumentów musi być ważny w dniu dokonywania czynności.

Poza tym należy posiadać dane wszystkich osób, które zostaną powołane do dziedziczenia na podstawie testamentu, bądź na rzecz których testator chce dokonać zapisu windykacyjnego. W związku z tym spadkodawca musi znać ich imiona, nazwiska, imiona rodziców, daty urodzenia, numery PESEL. Możliwym – aczkolwiek nieobowiązkowym – jest także podanie ich aktualnych adresów zamieszkania. Dane te pozwalają na jednoznaczną i niebudzącą wątpliwości identyfikację osób, które mają otrzymać majątek testatora. W przypadku, gdy przyszły spadkodawca chce dokonać zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem będzie nieruchomość, konieczne jest przedstawienie numeru jej księgi wieczystej bądź innych dokumentów jej dotyczących.  

Koszty testamentu notarialnego

Koszt sporządzenia testamentu u notariusza uzależniony jest przede wszystkim od treści samego testamentu. Przy braku jakichkolwiek dodatkowych rozporządzeń, notariusz od sporządzenia testamentu pobierze taksę w wysokości 50 zł. Jeżeli zaś testament zawiera zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku (wydziedziczenie) jego koszt wyniesie 150 zł. Natomiast testament zawierający zapis windykacyjny kosztuje 200 zł.

Poza tym nie ma przeszkód, aby testament notarialny został sporządzony poza siedzibą kancelarii, np. w domu testatora. Rozwiązanie to jest stosowane przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca – ze względu na swój stan zdrowia – nie jest w stanie swobodnie opuszczać swojego miejsca zamieszkania. W takim jednak przypadku trzeba liczyć się z dodatkowymi kosztami sporządzenia testamentu notarialnego. Jeżeli czynność ma zostać przeprowadzona w porze dziennej – a więc pomiędzy 8 a 20 – jej koszt wyniesienie dodatkowe 50 zł. W przypadku pory nocnej do standardowej taksy trzeba doliczyć 100 zł.

Sporządzenie testamentu notarialnego nie będzie możliwe wówczas, gdy notariusz dojdzie do przekonania, że testator nie wyraża swojej woli w sposób wolny i świadomy, a więc np. został zmuszony do określonego rozporządzenia na wypadek swojej śmierci bądź ze względu na stan swojego zdrowia nie rozumie znaczenia czynności. Z tego rodzaju sytuacjami często mamy do czynienia podczas prób sporządzania testamentów notarialnych w domu testatora, przykładowo gdy znajduje się on w bardzo złej kondycji zdrowotnej. Ze sporządzeniem testamentu nie warto, więc zwlekać, czekając na ostatnią chwilę.

Zapraszamy do naszej kancelarii adwokackiej w Szczecinie - Krzysztof Konysz.

Nasze wyróżnienia
najlepsi adwokaci Szczecin 2021 oferteo
Nagroda orły prawa Krzysztof Konysz Szczecin
Nagroda 2021 gold Krzysztof Konysz adwokat Szczecin