Opublikowano: 6 grudnia, 2022
Wiele osób zastanawia się, czy kradzież to przestępstwo, czy wykroczenie. Ustawodawca, chcąc odróżnić drobne przewinienia od poważniejszych czynów, wprowadził podział uzależniony od wartości przywłaszczonego mienia. Wyjaśniamy, czym jest kradzież, kiedy jest traktowana jako wykroczenie i od jakiej kwoty jest sprawa karna.
Czym jest kradzież w rozumieniu Kodeksu karnego?
Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie o to, od jakiej kwoty jest kradzież, warto przytoczyć jej ustawową definicję. Otóż zgodnie z art. 278 kk., kradzieżą jest zabór cudzej rzeczy w celu jej przywłaszczenia. Zabór oznacza fizyczne przejęcie danej rzeczy, a więc wyjęcie jej spod władzy właściciela. Przedmiot kradzieży może co do zasady stanowić wyłącznie rzecz, która przedstawia jakąkolwiek wartość majątkową. Osoby zastanawiające się, od jakiej kwoty jest sprawa karna za kradzież, powinny zdawać sobie sprawę z faktu, że jej znamiona wyczerpuje także nielegalne podłączenie się do sieci energetycznej czy przywłaszczenie sobie cudzego zwierzęcia.
Jakie są typy kwalifikowane kradzieży?
Obok kradzieży występującej jako typ podstawowy, ustawodawca wyróżnił również 3 typy kwalifikowane kradzieży, podlegające wyższym karom. Należą do nich:
- kradzież z włamaniem, ścigana z art. 279 kk.,
- rozbój – art. 280 kk.,
- kradzież rozbójnicza, czyli zastosowanie przemocy wobec człowieka, bądź groźba jej natychmiastowego użycia w celu przywłaszczenia rzeczy lub utrzymania się w jej posiadaniu.
Kradzież – od jakiej kwoty jest przestępstwem?
Wiedząc, czym w świetle przepisów prawa karnego jest kradzież i które jej typy podlegają szczególnej kwalifikacji, warto dowiedzieć się, kiedy następuje kradzież-przestępstwo, a kiedy organy ścigania uznają, że doszło do kradzieży-wykroczenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na dzień powstawania tego artykułu, osoba, która przywłaszczy sobie cudze mienie o wartości nieprzekraczającej 500 zł, popełnia wykroczenie. Daje nam do natychmiastową odpowiedź na pytanie o to, od jakiej kwoty jest sprawa karna za kradzież – wystarczy, że wartość skradzionego przedmiotu będzie wynosiła co najmniej pół tysiąca złotych.
Jaka kara za kradzież przestępstwo?
Opisany powyżej rozdział kwotowy, który ten sam czyn w zależności od wartości skradzionego mienia definiuje jako kradzież przestępstwo i kradzież wykroczenie, od samego początku jest szeroko komentowany w środowisku prawniczym. Wielu ekspertów wskazuje na fakt, iż nie ma powodu, dla którego przywłaszczenie cudzego mienia o wartości 495 zł miałoby być traktowane inaczej niż kradzież przedmiotu wartego 505 zł. Tymczasem, w przypadku przestępstwa (w tzw. typie podstawowym), zgodnie z art. 278 Kodeksu karnego, kradzież zagrożona jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Co grozi za kradzież – wykroczenie?
Mając wiedzę na temat tego, czym jest kradzież, od jakiej kwoty staje się ona przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie, należy również dodać, co grozi osobie, która w rozumieniu aktualnych przepisów popełni wykroczenie. Otóż przywłaszczając sobie cudze mienie o wartości nieprzekraczającej 500 zł i spełniające przesłanki typowe dla kradzieży, narażamy się na karę aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny, zgodnie z przepisami art. 119 Kodeksu wykroczeń. Jak więc widać, za kradzież wykroczenie grozi znacznie łagodniejsza odpowiedzialność karna.
Ponadto sprawca wykroczenia będzie traktowany jako osoba niekarana, co rodzi szereg istotnych skutków prawnych. Wykroczenia nie są bowiem rejestrowane w Krajowym Rejestrze Karnym. Grzywna za kradzież może wynosić od 20 do 5000 zł, z kolei areszt może potrwać od 5 do 30 dni. W sytuacji, gdy za przywłaszczenie mienia w celu osiągnięcia korzyści materialnej wymierzana jest kara aresztu, może towarzyszyć jej kara grzywny, chyba że jej orzeczenie uznane zostanie za bezcelowe.
Kradzież od jakiej kwoty: kto nie popełnia wykroczenia?
Dyskutując o tym, od jakiej kwoty jest kradzież i czy zabór mienia o wartości przekraczającej 500 zł zawsze naraża nas na sprawę karną, należy mieć na uwadze fakt, że wykroczenia nie popełnia osoba, której nie da się przypisać winy w trakcie popełnienia czynu. Czynniki, wyłączające winę to w tym przypadku brak ukończonego 17. roku życia, niepoczytalność w momencie popełnienia czynu zabronionego oraz pozostawanie przez sprawcę w uzasadnionym błędzie dotyczącym realizacji ustawowych znamion niezgodności z prawem popełnionego czynu.
Kradzież przestępstwo czy wykroczenie – szykują się zmiany w prawie
Warto również mieć na uwadze fakt, że już w niedalekiej przyszłości odpowiedź na pytanie o to, czy kradzież to przestępstwo, czy wykroczenie, może się zmienić. Wiosną 2022 roku pojawiły się informacje dotyczące rządowego zamiaru zwiększenia wymiaru kwotowego dla wykroczenia. Zgodnie z nowelizacją przepisów, kradzież-przestępstwo miałaby zaczynać się dopiero od przywłaszczenia mienia o wartości 800 zł. Chodzi o to, by ograniczyć liczbę postępowań karnych, które charakteryzują się znacznie większą złożonością niż sprawy o wykroczenia. Jednak w tej chwili są to jedynie sugestie legislacyjne, wobec czego odpowiedź na pytanie o to, od jakiej kwoty kradzież traktowana jest jako przestępstwo, w dalszym ciągu brzmi: od 500 zł.
