Jaką formę działalności gospodarczej wybrać?

 

Opublikowano: 17 maja, 2021

Rozpoczynając nowy biznes, przedsiębiorcy stają przed szeregiem ważnych decyzji. Jedną z pierwszych rzeczy, którą należy się zająć podczas zakładania firmy, jest wybór formy prawnej działalności biznesowej. Ma ona wpływ na wiele aspektów – od codziennych operacji finansowych, przez wysokość podatków, aż po poziom zabezpieczenia osobistych aktywów. Odpowiednia decyzja zapewni możliwość efektywnego rozwijania przedsiębiorstwa w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Jaki rodzaj działalności wybrać? Jakie są zalety i wady poszczególnych rozwiązań? Wyjaśniamy najważniejsze kwestie.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce – podstawowe informacje

W naszym kraju możemy wyróżnić cztery formy prawne działalności gospodarczej, które dzielą się na kilka jasno określonych wariantów:

- jednoosobowa działalność gospodarcza,

- spółka cywilna,

- spółki kapitałowe, do których zaliczamy: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną,

- spółki osobowe, do których zaliczamy: spółki jawne, komandytowe, partnerskie i komandytowo-akcyjne.

Wymienione kategorie działalności gospodarczej różnią się od siebie m.in. odpowiedzialnością przedsiębiorców za zobowiązania firmy, formą opodatkowania, a co z tym związane – wysokością odprowadzanych podatków, a także sposobem prowadzenia księgowości. Istotną różnicę stanowi także suma kapitału wymaganego do założenia firmy oraz forma reprezentacji, czyli kto z danego podmiotu może reprezentować go np. przed urzędami. Oczywiście, oprócz wymienionych kwestii, poszczególne formy prawne mają także wiele innych, często subtelnych różnic, dlatego warto skupić się na omówieniu nieco konkretniej, czym charakteryzują się wspomniane rodzaje działalności przedsiębiorstwa.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Jest to obecnie najczęściej wybierana w Polsce forma prawna do prowadzenia firmy. Średnio na 100 zakładanych biznesów aż ok. 80 decyduje się na jednoosobową działalność gospodarczą. Popularność ta wynika przede wszystkim z elastyczności i prostoty prowadzenia tego wariantu działalności. Jednoosobowa działalność gospodarcza sprawdza się w sytuacjach, w których przedsiębiorcy zależy na stosunkowo niskich kosztach prowadzenia firmy. Jej zaletą są także ograniczone do minimum formalności – można je załatwić przez Internet, składając odpowiedni wniosek do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Trzeba podkreślić, że właściciel jednoosobowej działalności gospodarczej ponosi pełną odpowiedzialność za tego typu podmiot – w razie problemów wszelkie zobowiązania będą ściągane z jego osobistego majątku. Ta forma prawna nie sprawdza się w przypadku ryzykownych biznesów, które chcą szybko ewoluować, zatrudniać nowe osoby i dynamicznie się rozwijać.

Spółka cywilna

Przedsiębiorcy, którzy zastanawiają się, jaką spółkę założyć, często swoją uwagę skupiają na początku na spółce cywilnej. Zasady jej działania są bardzo podobne do jednoosobowej działalności gospodarczej, z tym wyjątkiem, że nie jest ona prowadzona indywidualnie przez przedsiębiorcę, ale w porozumieniu i na podstawie umowy z partnerem biznesowym. Umowa ta musi zostać przygotowana w formie pisemnej. Koszty prowadzenia spółki cywilnej są niskie, ale odpowiedzialność założycieli jest taka sama, jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna

Szukając odpowiedzi na pytanie: jaka spółka jest najbezpieczniejsza, na pewno znajdziemy artykuły wskazujące spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Podmiot ten jest zakładany przez jednego lub więcej wspólników, którymi może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Zwykle sporządza się umowę spółki w postaci aktu notarialnego, ale istnieje możliwość rejestracji w uproszczonej formie.

W przypadku tego sposobu prowadzenia działalności gospodarczej należy liczyć się z koniecznością posiadania kapitału, który wymagany jest do założenia spółki. Jego wysokość to minimum 5.000 zł. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi dobry wybór, gdy ryzyko prowadzenia biznesu oceniamy jako ponadprzeciętne. Lepszy poziom zabezpieczenia osobistego majątku podmiotów zarządzających spółką, wiąże się jednak z wyższymi kosztami tej formy działalności. Konieczna jest m.in. pełna księgowość i pokrycie opłat rejestracji w KRS.

Z kolei spółka akcyjna to rodzaj prowadzenia działalności przeznaczony przede wszystkim dla dużych biznesów. Dokument założycielski w tym przypadku stanowi statut w formie aktu notarialnego. Dokonuje się rejestracji w KRS. Dla wielu przedsiębiorców, zastanawiających się nad założeniem spółki akcyjnej, wyzwaniem może być konieczność posiadania na start kapitału zakładowego w wysokości min. 100.000 zł. Prowadzi się również pełną księgowość, a prawo do reprezentowania spółki posiada tylko zarząd, który powołuje rada nadzorcza. Największe zalety spółki akcyjnej to ograniczona odpowiedzialność założycieli za zobowiązania wobec wierzycieli oraz możliwość pozyskiwania kapitału na Giełdzie Papierów Wartościowych lub poprzez emisję obligacji.

Spółka jawna, komandytowa i partnerska

Jeśli zastanawiamy się jaką spółkę wybrać, by nieco ograniczyć koszty prowadzenia działalności, a jednocześnie optymalnie zabezpieczyć swój majątek osobisty, dobrym pomysłem może być założenie spółki jawnej. Jej umowa jest zawierana przez minimum dwóch wspólników w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Dokonuje się wpisu do KRS. Jeśli wspólnikami są osoby fizyczne, a w minionym roku przychody nie przekroczyły 2 mln euro, można prowadzić w spółce uproszczoną księgowość. Wszelkie zobowiązania wobec wierzycieli najpierw są pokrywane z majątku spółki jawnej. Gdy on nie wystarcza, egzekucja następuje z majątku wspólników.

Na płaszczyźnie odpowiedzialności za zobowiązania, spółki jawne nieco różnią się od spółek komandytowych. W tym drugim przypadku wspólników dzieli się na komplementariuszy i komandytariuszy (analogicznie przy spółce komandytowo-akcyjnej). Komplementariusz odpowiada w pełni za zobowiązania danego podmiotu, natomiast odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej. Spółka ta powinna zostać założona na podstawie umowy w formie aktu notarialnego. Musi również prowadzić pełną księgowość. Warto wspomnieć, że od 2021 roku zarówno spółki komandytowe, jak i niektóre spółki jawne stały się podatnikami CIT. Rozwiązanie to pod względem podatkowym jest niekorzystne, zwłaszcza dla komandytariuszy.

Ostatnią omawianą formę prawną działalności gospodarczej stanowi spółka partnerska. Mogą założyć ją minimum dwie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, takich jak np. adwokat, lekarz czy architekt. W spółce partnerskiej księgowość może być prowadzona w formie uproszczonej. Odpowiedzialność za zobowiązania jest podzielona pomiędzy poszczególnych partnerów, ale w umowie można wskazać tych partnerów, którzy za zobowiązania będą odpowiadać w pełni.

Jaką formę prawną prowadzenia biznesu wybrać?

Wiemy już jakie są rodzaje działalności gospodarczej, czym się charakteryzują oraz znamy ich podstawowe wady oraz zalety. Wybór odpowiedniej formy prawnej powinien przede wszystkim zależeć od przewidywanej wielkości firmy, ponoszonego ryzyka, liczby wspólników, a także sposobu finansowania przedsięwzięcia. Warto zaczynać od najprostszych form prawnych, jeśli te wystarczą w danej działalności. Pozwalają one zoptymalizować kwestie podatkowe oraz przynajmniej w podstawowym stopniu ograniczyć odpowiedzialność za zobowiązania. Należy również pamiętać, że zawsze łatwiej przejść z jednoosobowej działalności gospodarczej na inne formy prowadzenia firmy, niż zmienić spółkę w JDG.

Nasze wyróżnienia
najlepsi adwokaci Szczecin 2021 oferteo
Nagroda orły prawa Krzysztof Konysz Szczecin
Nagroda 2021 gold Krzysztof Konysz adwokat Szczecin