Jak napisać testament odręcznie, aby był ważny?

 

Opublikowano: 23 lipca, 2021

W polskim prawie dziedziczenie możliwe jest na podstawie ustawy oraz testamentu. W pierwszym przypadku to ustawodawca rozstrzyga, jaką część majątku należącego do spadkodawcy otrzymają jego krewni. W drugim zaś liczy się wola testatora, stąd coraz częściej wiele osób decyduje się na przygotowanie testamentu, rozporządzając tym samym swoim majątkiem na wypadek śmierci. Najpopularniejszym rozwiązaniem w tego rodzaju sprawach jest wizyta u notariusza w celu spisania testamentu w formie aktu notarialnego. Co prawda taki testament najtrudniej podważyć, jednak forma notarialna nie jest jedyną, w której spadkodawca może wyrazić swoją ostatnią wolę. A więc jak prawidłowo napisać testament? Odpowiedź na to pytanie jest kluczowa dla wszystkich, którzy chcą zabezpieczyć spełnienie swojej ostatniej woli.

Jak sporządzić testament bez notariusza?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym testament może zostać sporządzony w jednej z następujących form: własnoręcznej, notarialnej, ustnej, podróżnej, wojskowej lub allograficznej. Z ostatnią z nich mamy do czynienia wówczas, gdy spadkodawca – w obecności dwóch świadków – oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

Odpowiedź na pytanie, jak napisać testament, żeby był ważny zależy przede wszystkim od tego, o jakiej formie mowa. Każda z nich rządzi się bowiem nieco odmiennymi prawami, a co za tym idzie wymaganiami co do ważności. Jednak w kwestii ważności testamentu można wskazać na pewne ogólne zasady. Otóż ustawodawca jasno stanowi, że testament nie może być ważny, gdy został sporządzony pod wpływem groźby, w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, bądź pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu tej treści.

Testament odręczny – o czym pamiętać?

Jak zostało już wspomnieliśmy, pośród różnych form testamentu ustawodawca dopuścił sporządzenie testamentu odręcznie. Jednak to, jak napisać testament odręcznie również zostało sprecyzowane przez ustawodawcę. Należy pamiętać, że tego rodzaju testament będzie ważny tylko wówczas, gdy zostanie sporządzony w całości odręcznie, a jednocześnie opatrzony datą i podpisany. Nie jest więc wystarczające – w tej formie – jedynie samodzielne popisanie dokumentu zawierającego ostatnią wolę, np. przygotowanego na komputerze i wydrukowanego. Nieco inaczej sprawa przedstawia się z brakiem daty. Otóż ustawodawca w Kodeksie cywilnym zdecydował, że brak daty na testamencie własnoręcznym nie pociągnie jego nieważności, jeżeli fakt ten nie będzie wywoływał wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, treści testamentu lub wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Prawne wymagania dla testamentu własnoręcznego

Ustawodawca nie wymaga, aby testament własnoręczny został spisany na kartce papieru i długopisem bądź piórem. Możliwe jest więc zastosowanie innych rozwiązań, byleby zachować wymóg „odręczności” takiego testamentu. Dopuszczalne jest więc jego napisanie na desce, wyprawianej skórze czy jakimkolwiek innym materiale. Zaleca się jednak stosowanie takich materiałów, które pozwolą na zachowanie testamentu przez długi czas. W końcu jego treści będzie miała znaczenie dopiero po śmierci testatora, która może nastąpić nawet wiele lat po przygotowaniu testamentu własnoręcznego. Prawem testatora jest także posłużenie się dowolnym, znanym sobie językiem. Z tego względu testament własnoręczny nie musi zostać napisany w języku polskim. W doktrynie prawa dopuszcza się także sporządzenie tego rodzaju testamentu w formie listu.

Należy pamiętać, że testament własnoręczny musi zostać co prawda sporządzony osobiście przez samego testatora, jednak przepisy prawa nie wymagają obecności świadków przy tej czynności; co nie oznacza, że nie warto skorzystać z ich obecności. Wówczas – w razie ewentualnych sporów – będzie można powołać się na zeznania świadków, chociażby co do faktu własnoręcznego napisania testamentu przez testatora. Jeżeli zachodzą wątpliwości w tym obszarze zawsze możliwe jest także przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, który porówna pismo, którym przygotowano testament z charakterem pisma testatora.

Oczywiście tego rodzaju potrzeba zachodzi wówczas, gdy uprawnione osoby próbują podważyć testament, np. nie zgadzając się z rozstrzygnięciami spadkodawcy dotyczącymi jego majątku. Jednak w żadnym wypadku nie należy uznawać, że testament własnoręczny jest mniej „bezpieczną” formą przekazania ostatniej woli, niż jakakolwiek inna forma testamentu, zwłaszcza notarialna. Zachowanie wskazanych powyżej wymagań właściwie nie pozostawia żadnych wątpliwości co do pełnej skuteczności testamentu własnoręcznego. Na jego podstawie więc – oczywiście po przeprowadzeniu stosownej procedury – może dojść do dziedziczenia, w sposób zgodny z wolą testatora.

W celu sporządzenia testamentu zapraszamy do naszej kancelarii adwokackiej w Szczecinie - adwokat Krzysztof Konysz.

Nasze wyróżnienia
najlepsi adwokaci Szczecin 2021 oferteo
Nagroda orły prawa Krzysztof Konysz Szczecin
Nagroda 2021 gold Krzysztof Konysz adwokat Szczecin