Opublikowano: 5 maja, 2024
Wymiar sprawiedliwości daje osobom, które po raz pierwszy popełniły czyn zabroniony, szansę poprawy. Jest nią warunkowe umorzenie postępowania karnego. To jeden ze środków probacyjnych – skazany poddawany jest próbie, podczas której postępowanie karne nie jest prowadzone.
Czy jest możliwe i na czym polega warunkowe umorzenie postępowania za jazdę po alkoholu bądź narkotyków? Szczegóły opisujemy poniżej!
Jak uzyskać warunkowe umorzenie postępowania karnego za jazdę po alkoholu albo narkotyków?
Prowadzenie pojazdów pod wpływem substancji psychoaktywnych kwalifikuje się jako czyn zabroniony, który jest objęty możliwością skorzystania z warunkowego umorzenia. Na podstawie stosownego wniosku (albo z urzędu) wymiar sprawiedliwości bada wówczas, czy w danej sprawie zachodzą okoliczności przemawiające za wydaniem decyzji o warunkowym umorzeniu postępowania. Znaczenie ma tutaj zweryfikowanie:
-
sytuacji, w jakiej sprawca popełnił czyn – czyli np. w jaki sposób doszło do naruszenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jakie motywacje miał kierowca oraz ewentualny rozmiar szkody spowodowanej przez jego zachowanie,
-
właściwości i warunki osobiste sprawcy – ocenie podlegają m.in. jego usposobienie, emocjonalność, moralność czy sumienie, a także warunki środowiskowe, rodzinne, mieszkaniowe i pracy.
Trzeba jednak pamiętać, że warunkowe umorzenie postępowania może mieć miejsce jedynie w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie. Sprawca musi więc dołożyć odpowiednich starań, aby przekonać o tym sąd.
Przestępstwo czy wykroczenie, czyli kwestia odpowiedzialności karnej sprawcy
Kiedy możliwe jest warunkowe umorzenie postępowania? Jazda po alkoholu lub narkotykach może stanowić przestępstwo albo wykroczenie. O rodzaju odpowiedzialności karnej decydować będzie stężenie środków psychoaktywnych w organizmie kierowcy. W pierwszej kolejności organy ścigania muszą stwierdzić ich obecność, ilość oraz realny wpływ na sprawność psychomotoryczną kierującego autem podczas jego prowadzenia. Na podstawie uzyskanych informacji ustala się, czy kierujący znajdował się w stanie:
-
po użyciu alkoholu/narkotyków i poniesie odpowiedzialność za wykroczenie,
-
pod wpływem środków uzależniających i odpowie jak za przestępstwo.
Warunkowe umorzenie sprawy zazwyczaj jest możliwe, jeśli zawartość substancji odurzającej jest niska lub zbliżona do granicy przestępstwa. W przypadku jazdy po alkoholu decyzja sądu w uzależniona jest też od tego, czy wraz z kolejnymi pomiarami trzeźwości, stężenie alkoholu zmniejsza się, czy rośnie. Gdy sytuacja dotyczy narkotyków, wymiar sprawiedliwości ustala, jaki realny wpływ miał dany środek na sprawność psychomotoryczną kierowcy, biorąc pod uwagę wyniki badań toksykologicznych oraz zeznania świadków zdarzenia, czy funkcjonariuszy.
Warunkowe umorzenie a niekaralność
Pozostaje jeszcze jedna kwestia do omówienia: warunkowe umorzenie postępowania a niekaralność. Czy korzystający z tej szansy, oskarżony zachowuje status osoby niekaranej? Otóż w przypadku skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania karnego, sprawca może udać się do Krajowego Rejestru Karnego (KRK) celem uzyskania zaświadczenia o niekaralności. Tego rodzaju informacja jest szczególnie ważna dla osób, które wykonują zawody takie jak np. urzędnik, czy nauczyciel.
W powyższym rejestrze sprawca będzie widniał jako osoba, wobec której postępowanie zostało warunkowo umorzone (nie jako osoba skazana). Zostaje z niego wykreślony po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby.
Postępowanie karne za jazdę pod wpływem środków psychoaktywnych może więc zakończyć warunkowe umorzenie postępowania, a zaświadczenie o niekaralności będzie można uzyskać w KRK.
Odpowiednie umotywowanie wniosku o umorzenie sprawy
Za prowadzenie po alkoholu lub narkotykach grozić może (w zależności od kwalifikacji prawnej czynu):
-
areszt,
-
ograniczenie lub pozbawienie wolności,
-
grzywna,
-
zatrzymanie prawa jazdy.
Warunkowe umorzenie sprawy wymaga niewątpliwie zaangażowania w umotywowanie wniosku. Istotne będzie m.in. wskazanie, co było powodem prowadzenia auta, w jakich okolicznościach miało to miejsce (godziny poruszania się, natężenie ruchu itp.). Sąd może uznać, że sprawcy należy się okres próby oraz dodatkowo ustalić dozór kuratora. Wymiar sprawiedliwości ma także możliwość orzec np. zakaz prowadzenia pojazdów, obowiązek poddania się terapii uzależnień albo naprawienie szkody.
Gdy jednak sprawca w tym czasie umyślnie popełni to samo przestępstwo albo w inny sposób naruszy porządek prawny, sąd obligatoryjnie podejmie postępowanie karne.
W procedurze o warunkowe umorzenie postępowania może pomóc prawnik, specjalizujący się w tego rodzaju sprawach. Jego wsparcie obejmuje wówczas np. przygotowanie stosownego wniosku, czy reprezentowanie sprawcy przed wymiarem sprawiedliwości.
